Aanstonds vs Terstond

[Basler Biker]

Voor de betekenis van "stond" zie hier
viewtopic.php?t=37942-de-morgenstond-ee ... an-belofte

"Aanstonds" vs. "Terstond" – Grammaticale Functie & Gebruik

Het woord "aanstonds" is net als "terstond" een temporaal bijwoord (bijwoord van tijd), maar er zijn subtiele verschillen in betekenis en gebruik.

1. Grammaticale Functie van "Aanstonds"

• Betekenis:
  • "Binnenkort, zo meteen, weldra" (iets minder direct dan "terstond").
  • Soms ook "zometeen" of "straks" (afhankelijk van context).
• Voorbeelden:
  • "Hij komt aanstonds naar huis." (= binnenkort, binnen afzienbare tijd)
  • "We bespreken het aanstonds." (= straks, tijdens de volgende vergadering)

Vergelijking met "terstond":

Woord	Betekenis	Urgentie	Voorbeeld
Terstond	"Onmiddellijk, nu direct"	Hoog	"Doe dit terstond!" (NU)
Aanstonds	"Binnenkort, straks"	Lager	"Ik help je aanstonds." (niet NU, maar wel snel)

---

2. Oorsprong & Historisch Gebruik

• "Aanstonds" komt van "aan de stonde" (vergelijk "ter stonde" → "terstond").
• Vroeger werd het vaker gebruikt, nu klinkt het formeel/verouderd, maar het komt nog voor in:
  • Literatuur (bijv. historische romans).
  • Juridische taal ("De zaak wordt aanstonds behandeld").
  • Predikantentaal ("Aanstonds gaan we bidden").

---

3. Regionale/Nuanceringen

• In Vlaamse dialecten wordt "aanstonds" soms nog gebruikt, maar vaak vervangen door:
  • "Direct", "straks", "zo meteen".
• In Nederlands-Nederlands is het bijna volledig verdwenen, behalve in formele contexten.

---

4. Voorbeeldzinnen

1. Formeel:
   • "De vergadering begint aanstonds." (= binnen enkele minuten)
2. Ouderwets/poëtisch:
   • "Aanstonds zal de zon ondergaan."
3. Dialectisch (Vlaams):
   • "Ik kom aanstonds wel even langs." (= straks, zodra ik tijd heb)

---

Conclusie

• "Aanstonds" = minder urgent dan "terstond", maar nog steeds een tijdsaanduiding voor "binnenkort".
• Vervangen door "straks", "zo meteen" in modern spraakgebruik.